Kiedy warto założyć fundację, a nie działalność gospodarczą?
Zakładanie własnej inicjatywy wiąże się z wyborem odpowiedniej formy prawnej. Dla wielu osób wybór ten sprowadza się do pytania: czy lepiej założyć fundację, czy działalność gospodarczą? Każde z tych rozwiązań ma swoje zalety i ograniczenia, dlatego warto przyjrzeć się im bliżej, zanim podejmiesz decyzję.
Czym różni się fundacja od działalności gospodarczej?
Różnice: fundacja a firma są istotne zarówno pod względem prawnym, jak i celów działania. Fundacja to forma prawna przeznaczona głównie do realizacji celów statutowych, zazwyczaj non profit, takich jak pomoc społeczna, edukacja, ochrona zdrowia czy kultura. Z kolei działalność gospodarcza to forma nastawiona przede wszystkim na osiąganie zysku.
Fundacja może prowadzić działalność gospodarczą, ale tylko pomocniczo – jej głównym celem nie może być zarabianie pieniędzy. Działalność fundacji jest więc znacznie bardziej ograniczona w zakresie swobody działania na rynku.
Kiedy warto zdecydować się na założenie fundacji?
Założenie fundacji to dobry wybór, jeśli Twoim celem jest realizacja misji społecznej, a nie maksymalizacja zysków. Warto rozważyć fundację, gdy chcesz:
- prowadzić projekty wspierające określoną grupę społeczną,
- rozwijać działania edukacyjne, kulturalne lub proekologiczne,
- ubiegać się o granty, darowizny i inne formy finansowania fundacji,
- budować długofalowe przedsięwzięcie, które przetrwa niezależnie od Twojej aktywności zawodowej.
Korzyści fundacji to m.in. większe możliwości pozyskiwania środków z zewnątrz, prestiż, a także możliwość współpracy z sektorem publicznym i innymi organizacjami pozarządowymi.
Jakie są koszty założenia i prowadzenia fundacji?
Choć mogłoby się wydawać, że koszty fundacji są wysokie, w rzeczywistości są one porównywalne z innymi formami prawnymi. Minimalny fundusz założycielski to obecnie 1 000 zł, choć w praktyce warto mieć większy budżet na start.
Do tego dochodzą koszty notarialne, opłaty sądowe związane z rejestracją fundacji, oraz późniejsze wydatki operacyjne – księgowość, ewentualna działalność odpłatna, czy administracja.
Fundacja a podatki – co warto wiedzieć?
Fundacja a podatki to temat, który może budzić wiele pytań. Fundacja może korzystać z ulg podatkowych, jeśli realizuje działalność zgodną z celami pożytku publicznego. Często może być zwolniona z podatku dochodowego od osób prawnych (CIT), a darczyńcy mogą odliczyć darowizny od podatku.
W przypadku prowadzenia działalności gospodarczej w ramach fundacji, dochód z niej musi być przeznaczony wyłącznie na cele statutowe. To ważne ograniczenie, którego należy przestrzegać.
Dla kogo lepsza będzie działalność gospodarcza?
Jeśli Twoim głównym celem jest osiąganie zysku, a nie realizacja misji społecznej – zdecydowanie lepszym wyborem będzie zakładanie działalności gospodarczej. Jest to rozwiązanie prostsze w prowadzeniu, bardziej elastyczne i szybciej przynoszące dochód. Nie wymaga też angażowania środków na cele statutowe czy tworzenia formalnych struktur typowych dla fundacji.
Podsumowanie: Wybór między fundacją a działalnością gospodarczą zależy głównie od celów, jakie chcesz osiągnąć. Jeśli chcesz działać dla dobra wspólnego, realizować non profit projekty i tworzyć organizację pozarządową – fundacja może być idealnym rozwiązaniem. Jeśli jednak zależy Ci przede wszystkim na zyskach i elastycznym działaniu na rynku, postaw na własną firmę.