Zwolnienie lekarskie – oto, co powinieneś wiedzieć

Zwolnienie lekarskie – popularnie nazywane również “L4” jest jedną z najczęstszych przyczyn niepojawienia się przez pracownika w pracy. Zwolnienie lekarskie jest jak najbardziej prawnie uzasadnionym usprawiedliwieniem nieprzyjścia do pracy. Oczywiście istnieją prawa i obowiązki zarówno dla pracownika, jak i pracodawcy, odnoszące się do zwolnienia lekarskiego.

Prawa i obowiązki pracodawcy oraz pracownika

Przede wszystkim, pracownikowi przebywającemu na zwolnieniu lekarskim należą się pieniądze. Jego nieobecność w pracy nie jest z reguły jego winą (szczególnie, gdy wydarzy się np. wypadek lub inny nieprzewidywalny czynnik). Tutaj rozróżnia się:

• Wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy (tzw. wynagrodzenie chorobowe). Jest przyznawane na okres 33 dni (14 dni w przypadku osób starszych niż 50 lat) w ciągu roku kalendarzowego i jest ono wypłacane przez pracodawcę. Wynosi ono:
  • 80% pełnego wynagrodzenia w przypadku, gdy jest to choroba lub izolacja związana z chorobą zakaźną (kwarantanna)
  • 100% pełnego wynagrodzenie, kiedy jest to choroba podczas ciąży, wypadek w drodze do pracy lub w drodze z pracy lub poddanie się badaniom lekarskim w związku z kandydowaniem na dawcę komórek, tkanek i narządów lub samym zabiegiem pobrania wymienionych wcześniej organów.

Wynagrodzenie chorobowe należy się za cały okres określony przez zwolnienie lekarskie, czyli również z uwzględnieniem dni wolnych od pracy.

• Zasiłek chorobowy, który jest wypłacany od 34 dnia (15 dnia dla osób powyżej 50 roku życia) na “L4”. Jest to świadczenie wypłacane z tytułu niezdolności do pracy przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Wynosi on
  • 80% pełnego wynagrodzenia w przypadku, gdy jest to choroba lub izolacja związana z chorobą zakaźną (kwarantanna) – zasiłek chorobowy
  • 100% pełnego wynagrodzenie, kiedy jest to choroba podczas ciąży, wypadek w drodze do pracy lub w drodze z pracy lub poddanie się badaniom lekarskim w związku z kandydowaniem na dawcę komórek, tkanek i narządów lub samym zabiegiem pobrania wymienionych wcześniej organów – zasiłek chorobowy – zasiłek opiekuńczy.
  • 80% za opiekę nad dzieckiem lub innym członkiem rodziny, nad którym ubezpieczony pracownik sprawuje opiekę.
  • 60,80 lub 100% w przypadku urodzenia dziecka – zasiłek macierzyński.

Zasiłek chorobowy wypłaca również ZUS w przypadku, gdy opłacający składki pracodawca nie zatrudnia więcej niż 19 osób.

Jest to swego rodzaju ochrona małych przedsiębiorców.

Do obowiązków chorego pracownika należy regeneracja, odpoczynek oraz stosowanie się do wszystkich zaleceń lekarza, celem szybkiego powrotu do zdrowia. Chodzi o to, żeby móc jak najszybciej wrócić do pracy. Oznacza to, że nie można wykorzystać zwolnienia lekarskiego, do wykonywania innych prac lub jakichkolwiek wyjazdów poza dom (np. wakacje). Wyjątkiem dla tej zasady jest uzyskanie pozwolenia od lekarza, na opuszczenie miejsca pobytu w podstawowych celach (spacer, podstawowe zakupy (leki, żywność) oraz wizyta u lekarza). Zakazane jest również przedłużanie zwolnienia lekarskiego, żeby np. uniknąć zwolnienia z pracy (wyjątkiem jest bardzo długie przebywanie na zwolnieniu). Ponadto, pracodawca może wymagać od pracownika poddanie się kompleksowej rehabilitacji lub wykonania zabiegu, który ulżyłby schorzeniu pracownika. Niestosowanie się do wspomnianych obowiązków będzie niosło za sobą nawet ryzyko zwolnienia dyscyplinarnego.

Jak uzyskać zwolnienie lekarskie?

Aby uzyskać podstawę do zwolnienia lekarskiego, należy udać się do lekarza i poprosić go o wystawienie takiego zwolnienia. Lekarz wtedy podda Cię badaniu oraz ustali okres, przez który masz nie pojawiać się w pracy. Lekarz wystawia e-ZLA, czyli elektroniczne zwolnienie lekarskie, które zawiera wszystkie twoje dane oraz przesyła je do twojego pracodawcy. W ramach dobrego gestu i twojego obowiązku prawnego, powinieneś poinformować swojego pracodawcę o zamiarze nieprzyjścia do pracy w związku ze zwolnieniem lekarskim i chorobą nie później niż w drugi dzień nieobecności.

Jeżeli okres zwolnienia lekarskiego jest krótszy niż 30 dni, to dopóki nie minie wyznaczony przez lekarza czas trwania zwolnienia, nie można przychodzić do pracy. Chyba, że lekarz postanowi inaczej i wyda na ten temat stosowne zaświadczenie, które będzie stanowić o powrocie zdolności pracownika do wykonywania pracy. Nie wymagane są wtedy badania kontrolne. Jeśli okres ten jest dłuższy niż 30 dni, to o wcześniejszym powrocie do pracy musi zadecydować lekarz medycyny pracy podczas badania kontrolnego. Kiedy pracownik przyjdzie do pracy podczas zwolnienia lekarskiego, wówczas straci prawo do roszczenia sobie zasiłku chorobowego.

Zwolnienie lekarskie a wypalenie zawodowe

Często poruszanym tematem w związku ze zwolnieniem lekarskim jest tzw. wypalenie zawodowe. Coraz częście zadawane jest pytanie – czy może być ono podstawą do zwolnienia lekarskiego? Są pewne przesłanki, aby tak uznać, ale w prawie nie jest to jednoznacznie wskazane. Uznanie wypalenia zawodowego musiałoby zostać prawnie uznane za chorobę lub schorzenie psychiczne, aby mieć pewność co do zadanego pytania. Na razie wiadomo tylko, że jeżeli pracodawca liczy na efektywnych pracowników, to powinien dbać również o ich zdrowie psychiczne. Długotrwałe zaniedbywanie samopoczucia pracowników może nawet prowadzić do ich depresji, a wtedy jest już za późno!